Dostępność cyfrowa to dziś kluczowy element biznesu online. Nie tylko w kontekście etycznym, ale przede wszystkim doświadczenia użytkownika i Twoich potencjalnych zysków. Audyt dostępności sklepu online to doskonały krok ku temu, by mieć pewność, że utrzymasz się na rynku! Jednak od czego zacząć?
Niebawem wejdzie w życie także dyrektywa unijna, która nałoży na przedsiębiorców z sektora prywatnego obowiązek zapewnienie osobom z różnymi niepełnosprawnościami równego dostępu do produktów cyfrowych tudzież sklepów online. Dlatego z tego artykułu dowiesz się:
?co oznacza pojęcie dostępności cyfrowej,
?dlaczego jest ważna i co to zmienia w naszym życiu.
?jak samodzielnie sprawdzić dostępność Twojej witryny.
Dostępność cyfrowa – co to oznacza?
Jak wskazuje sama nazwa – dostępność cyfrowa oznacza proces tworzenia stron internetowych, aplikacji czy innych produktów cyfrowych tak, żeby były łatwo dostępne i użyteczne dla każdego użytkownika, niezależnie od jego ograniczeń czy niepełnosprawności. Warto tu jednak rozwinąć wątek niepełnosprawności, która na pierwszy rzut kojarzy się nam, na przykład, z poruszeniem się na wózku czy niedowidzeniem. Dostępność cyfrowa z kolei zakłada ułatwienie dla osób z każdą niepełnosprawnością, także tą tymczasową. A więc na przykład w sytuacji, gdy użytkownik ma złamaną rękę, zakropione oko po wizycie u specjalisty czy inną, niecodzienną trudność.
Co więcej – dostępność cyfrowa odnosi się także do sytuacji, w której użytkownik musi załatwić jakąś sprawę szybko, a dziecko mu ucieka, zaplątał się w smycz psa czy zalało mu mieszkanie. Trochę wyolbrzymiam, ale po to, byś zrozumiał, jak bardzo proces zakupowy czy poszukiwawczy w Twoim sklepie musi być uproszczony!
?Ciekawostka?
Dostępność cyfrowa uwzględnia też osoby neuroróżnorodne z zasady. Są to ludzie, których mózgi pracują nieco inaczej, niż większości społeczeństwa. Z jednej strony wyposażeni są oni w unikalne cechy i talenty, z drugiej – są właścicielami szeregu różnych trudności w obszarach, które dla większości są abstrakcyjne. Mowa tu na przykład o osobach ze spektrum autyzmu czy ADHD.
Dostępność cyfrowa, a popularna inkluzywność
Inkluzywność to bardzo modne, w ostatnim czasie, słowo. Nie jest to jednak tożsame pojęcie z dostępnością cyfrową, która opiera się przede wszystkim na eliminacji barier i ułatwieniu (a czasem umożliwieniu w ogóle) korzystania z produktów cyfrowych wszystkim ludziom, zwłaszcza tym z niepełnosprawnościami. Z kolei inkluzywność określa podejście uwzględniające potrzeby i preferencje różnych grup osób, bez względu na ich płeć, wiek czy wyznanie i kulturę.
W efekcie, uwzględnienie potrzeb wszystkich użytkowników już na etapie projektowania i rozwijania produktów cyfrowych jest zarówno moralnym, jak i etycznym obowiązkiem. Ale, oczywiście, nie możemy tu pominąć inne funkcji – strategicznego narzędzia rozwoju Twojego biznesu!
Audyt dostępności sklepu – dlaczego warto go zrobić?
Dzięki pracy nad dostępnością możesz dotrzeć do szerszego grona odbiorców i zwiększyć konwersję. A w międzyczasie – zbudować pozytywny wizerunek swojej marki. Warto tutaj wykonać audyt dostępności sklepu, do którego szczegółowo przejdziemy za moment.
Musisz pamiętać, że marka powinna pokazywać, że dba o potrzeby różnych grup odbiorców, a co za tym idzie – ma ludzkie podejście i pamięta, że jej użytkownikiem może być także człowiek z pewnymi trudnościami.
?Ciekawostka?
Od czerwca 2025 roku wchodzi w życie Europejski Akt o Dostępności, który jasno stanowi, że przedsiębiorcy sektora prywatnego zostaną objęci prawnym obowiązkiem zapewnienia dostępności usługi i produktów dla wszystkich, niezależnie od zdolności kognitywnych, motorycznych czy innych. Celem tego dokumentu jest stworzenie wspólnego zbioru zasad dotyczących cyfrowych produktów dla całej Unii Europejskiej.
Dostępność cyfrowa, co ważne, sprawia, że Twój sklep staje się intuicyjny i łatwy w obsłudze. Jest więc bardzo duża szansa, że przełoży się to na pozytywne doświadczenie użytkowników, a dalej – większej lojalności i, daj Boże, powtarzalnych operacji. Tutaj też pod efekty mogę spokojnie podpiąć także wsparcie działań SEO, więc – im szybciej zrobisz audyt dostępności sklepu – tym szybciej zanotujesz korzyści!
Jak sprawdzić, czy strona jest dostępna dla każdego użytkownika? Audyt dostępności w kilku krokach
Audyt dostępności strony jest bardzo ważnym krokiem w kontekście zapewnienia siebie i użytkowników, że każdy będzie mógł z niej skorzystać. Oczywiście, pewnie się domyślasz, najlepiej zlecić to specjalistom, ale nim to zrobisz – możesz samodzielnie wyeliminować najbardziej podstawowe problemy. To doskonałe podejście, bo nauczysz się podstaw, zrozumiesz, dlaczego robić coś tak, a nie inaczej, czy czego unikać w przyszłości.
Pamiętaj jednak, że taki samodzielny audyt nawet w niewielkim stopniu wnikliwości zajmie Ci chwilę, ale (daję sobie rękę uciąć!) przyniesie Ci o wiele więcej korzyści, niż w sytuacji, gdy od razu zlecisz go na zewnątrz.
Domowy audyt dostępności sklepu
Poniżej przejdziemy wspólnie przez kilka kroków, które w kontekście projektowania pod kątem dostępności są najważniejsze. Podrzucę Ci też kilka narzędzi, które ułatwią cały proces. To co? Gotowy?
Po pierwsze – poznaj oficjalne wytyczne dostępności.
Nie każdy lubi czytać, więc nie każę Ci od razu przejść przez pełne zestawienie dokumentu WCAG 2.1. Oczywiście, możesz to zrobić, jednak na początek zajrzyj na stronę rządową, która przedstawia najważniejsze aspekty WCAG 2.1 w pigułce.
Po swojej stronie mam jeszcze kilka kwestii, na które możesz zwrócić uwagę. Mówię tutaj o tzw. altach, czyli rozwiązaniu pochodzącym z dziedziny SEO. Jak tworzyć takie alternatywy tekstowe dla treści nietekstowych?
- Alt ma opowiedzieć niewidzącym, co dana grafika przedstawia. Nie chodzi tutaj o szczegółowe opisy, ale takie, które pomogą stworzyć obraz w głowie użytkownika.
- Grafiki używane w celach wyłącznie wizualnych uzupełniaj o pusty alt, czyli alt=”” – czytnik ekranu je wówczas pominie.
- Alty dodaj tylko do grafik i multimediów, które niosą za sobą jakąś informację, która jest ważna w kontekście zrozumienia treści w ogóle.
Pamiętaj też o zrozumiałych etykietach w każdym formularzu, jaki stosujesz! Mają to być etykiety, nie placeholdery, czyli tekst umieszczony w środku pola formularza. Te ostatnie mają inną funkcję, niż etykiety. Niestety, częstą praktyką jest rezygnacja z etykiet w formularzach w celu przejrzystości na stronie. To jednak bardzo często działa n niekorzyść użyteczności.
Kolejna rzecz, którą warto wziąć pod uwagę, to wyróżnienia, które nie opierają się tylko na kolorze. Mówimy tutaj przede wszystkim o osobach ze ślepotą barw, które nie mogą zauważyć jakiejś informacji, która odróżni się od reszty kolorem. Przy linkach warto więc używać podkreślenia, a przy komunikatach – ikon.
Dodatkowo umożliwiaj użytkownikom przeskoczenie do treści szybko, bez zbędnych kroków, na przykład funkcjonalnością przejdź do treści. To ogromny ukłon w stronę niewidomych korzystających z klawiatury. Zamiast za każdym razem przeklikać się przez menu – można od razu przejść do konkretnej zawartości, na przykład logowania.
To tylko kilka punktów, na które powinieneś zwrócić uwagę. Nie są streszczeniem, a jedynie szybką pigułką informacji, które ułatwią Ci prowadzenie domowego audytu!
Po drugie – używaj narzędzi do testowania dostępności.
Uf! Wiesz już, co jest istotne w kontekście dostępności cyfrowej. Teraz powinieneś przetestować stronę za pomocą ogólnodostępnych narzędzi online, których jest naprawdę dużo. Warto jednak skorzystać z jednego z bardziej intuicyjnych – na przykład WAVE. Co ciekawe, to narzędzie zawiera funkcje, które wskazują elementy krytyczne w Twojej witrynie, a dodatkowo – sugeruje kwestie wymagające poprawy. Równocześnie podpowiada też, jak rozwiązać jakąś niezgodność z wytycznymi.
?Ciekawostka?
Nie wystrasz się wyniku raportu! To tylko wstępny audyt i nie rozwiążesz wszystkiego sam, przede wszystkim jeśli trzeba ingerować w kod strony. Skup się na tym, co możesz zrobić sam.
Inne przydatne narzędzia, które udoskonalą domowy audyt dostępności strony to na przykład Colour Contrast Checker (wtyczka do Chrome), czy Color Blind.
Po trzecie – użyj czytnika ekranu do weryfikacji efektów.
Czytnik ekranu to narzędzie, które umożliwia dostęp do informacji przez konwersję treści ekranowej na mowę lub kod Braille’a. To pomocne nie tylko dla osób niedowidzących, ale też tych z trudnościami poznawczymi czy seniorów.
W efekcie takiego narzędzia zrozumiesz perspektywę użytkowników, którzy mają problemy z cyfrową mobilnością. Możesz skorzystać na przykład z TalkBack (jeśli używasz telefonu z systemem Android) czy VoiceOver (dla iOSa).
?Ciekawostka?
Zanim włączysz powyższe narzędzia – zapoznaj się ze skrótami klawiaturowymi, z jakich one korzystają.
Jeśli już będziesz na etapie testów – zwróć uwagę na kolejność odczytu informacji. Czy faktycznie narzędzie czyta treść po kolei tak, jak pojawia się ona na stronie? Czy oznaczenia są odpowiednie i czytelne? Jak wyglądają opisy alt? Dodatkowo – czy elementy interaktywne są poprawnie oznaczone i działają? Zaznaczaj wykryte kłopoty, by móc z powodzeniem się ich pozbyć, a w efekcie – poprawić doświadczenia użytkowników!
Po czwarte – testuj obsługę klawiaturową.
Sprawdź, czy Twój sklep może być obsługiwany z poziomu klawiatury i czy każdą akcję można zrealizować właśnie w ten sposób. Jest to ważne przede wszystkim dla osób starszych, o ograniczonych możliwościach motorycznych, niewidomych czy tych z niepełnosprawnością fizyczną.
Zwróć tutaj uwagę na wskazówki wizualne, czyli elementy aktywne – czy są wyróżnione w momencie aktywności danego obszaru? Czy elementy interaktywne takie, jak przyciski dają się klikać z poziomu klawiatury? Może się okazać, że użytkownik posługując się wyłącznie klawiaturą nie może wykonać określonych aktywności na stronie.
Po ostatnie – pamiętaj o testach sklepu na różnych urządzeniach i przeglądarkach!
Ludzie mają różne upodobania w kontekście przeglądarki czy urządzeń, na jakich dopuszczają się zakupów. Musisz przetestować więc swój sklep wszędzie, gdzie to możliwe, ponieważ różne urządzenia mają różne rozmiary i możliwości. Przeglądarki z kolei są właścicielami różnych silników renderujących i mogą interpretować kod strony inaczej.
?Ciekawostka?
Takie testy powinny obejmować też dostępność dla różnych technologii asystujących, na przykład czytników ekranu.
Co po domowym audycie dostępności sklepu? Skontaktuj się ze specjalistą!
Taki samodzielny audyt dostępności strony dostarczy na pewno szereg wartościowych danych. Ale zwrócenie się do specjalisty jest, przeważnie, niezbędne. To on właśnie ma wiedzę i doświadczenie w kontekście głębszego zrozumienia różnych rodzajów niepełnosprawności czy najlepszych praktyk. W efekcie – zidentyfikuje nawet najbardziej subtelne problemu z dostępnością, które Tobie, być może, umknęły.
Pamiętaj, że dostępność cyfrowa to inwestycja w przyszłość, która przełoży się na pozytywne doświadczenia użytkowników, większą lojalność i zyski! Zatem to szansa na bardziej ludzki i odpowiedzialny biznes.
Czytaj też: HOTPAY WŚRÓD 100 NAJWIĘKSZYCH FINTECHÓW W POLSCE